Mijn zonen zijn er! Na een heerlijke middag maken we een rondje door de tuin, om te kijken hoe alles groeit en bloeit maar ook omdat ze graag wat seringen (Syringa spp.) willen hebben - plus nog wat andere plantjes - voor in hun (volks)tuin. 

Seringen hebben vaak uitlopers. Die kun je heel gemakkelijk met de schop doorsteken en zo de stek van de ouderplant scheiden. Kies wat dikkere, niet te kleine uitlopers uit. Hierbij is de kans groter dat ze een beter ontwikkeld wortelstelsel hebben en het zullen overleven.

Laat de wortels niet uitdrogen. Zet ze meteen in een emmer water. Plant de jonge sering zo snel mogelijk en houd goed in de gaten dat de grond niet uitdroogt.

Het opkweken van zo'n uitloper heeft wel een nadeel: het kan jaren duren voor de eerste bloemtrossen verschijnen.

Stekken

Heeft de sering geen uitlopers? Je kunt ook takjes stekken. Het is nu wel de beste tijd om dat te doen  (eind van het voorjaar, begin zomer). Stekken gaat zo:

• Knip 10-15 cm lange to...

Nadat ik de geraniums (Pelargoniums) buiten zette, de lathyrus (Lathyrus odoratus) in de moestuin plantte en de krulsla (Lactua sativa) in een bak op de stoep verder groeit zag de vensterbank er akelig leeg uit. Alleen het kweekbakje stond er nog; ik wou nog even aanzien of de veldsla alsnog zou kiemen. De kale vensterbank schreeuwde om een nieuw project. Maar wat?

Toen ik 's avonds de zaadlijsten uit een zoete puntpaprika haalde (Capsicum annuum), kreeg ik een idee. Ik legde een stukje zaadlijst met wat vruchtvlees eraan op de aarde in het kweekbakje. Zouden de zaadjes ontkiemen?

Een paar weken gebeurde er niks, maar opeens verschenen er een paar minuscule groene stipjes. Na een paar dagen kiemden ook de andere zaadjes gekiemd. Wat leuk! 

Inmiddels zijn het kleine plantjes met twee blaadjes. Ik heb er al een paar kunnen weggeven aan mijn zonen. Vandaag ga ik ze verspenen. Ze mogen binnen, op de warme vensterbank nog wat groter worden en daarna kunnen ze naar buiten. Naar het zonnigs...

Zo jammer. De echte of gewone salie in de moestuin met mooi fluweelachtig, grijsgroen blad (Salvia officinalis) - rechts op de foto - heeft de winter niet overleefd. Het lag niet alleen aan de winter. Ik snoeide de salie in 't begin van de herfst rigoureus terug omdat hij te groot werd en uiteen viel. Daarmee had ik beter kunnen wachten tot het lente was! Echte salie is niet helemaal winterhard - of half winterhard - en was door de snoeibeurt nog meer blootgesteld aan het winterse weer. Met een paar laagjes vliesdoek er omheen had de plant het misschien net gered?!

Echte salie is een halfheester en komt van oorsprong uit het Middellandse Zeegebied. Er zijn, naar het schijnt, wel 900 verschillende soorten salie. Veel soorten zijn populair als sierplant. Alleen Salvia officinalis - de echte salie - is eetbaar en heeft zelfs, zoals het officinalis in de naam al aangeeft, een medicinale werking.

Al in de Oudheid stond salie bekend als geneesmiddel. De Oude Grie...

Het is alsof er een kwaaie kat bij de tuindeur zit! Een kat in het nauw. Zodra we naar buiten gaan horen we een boos 'Pchchch!' Soms schrik ik er gewoon van. Het is geen kat. We hebben een paar spreeuwenouders in de tuin die hun jongen verdedigen met een luidruchtig geblaas. De laatste weken konden we niet ook maar in de buurt van het terras komen - laat staan erop zitten - of de spreeuwen bliezen ons dreigend toe. Ga weg! Blijf uit de buurt van onze jongen! Het klinkt precies als een blazende kat. Ondertussen zijn ze zo bang van ons dat ze hun jongen in de nestkast niet durven te voeren als wij buiten zijn. Dus zaten P. en ik maar binnen. We konden het niet over ons hart verkrijgen dat de jonge spreeuwen door onze aanwezigheid (al was 't maar even) opeens niet meer werden gevoerd. Stel je voor dat ze daardoor zouden uitdrogen en dood gingen. 

'Ik zal blij zijn als de jonge spreeuwen zijn uitgevlogen', zei ik vanochtend tegen P. Dan hebben we tenminste ons terras wee...

Toen ik pas begon met tuinieren haalde ik de paardenbloemen uit het grasveld en in de herfst maakte ik de tuin netjes 'winterklaar'. Dat laatste doe ik nu niet meer, maar paardenbloemen uitsteken - ik geef het maar eerlijk toe - doe ik nog wél. Dat zit er niet alleen ingebakken, ik wil gewoon niet dat ze het gazon overnemen of planten in de border verdrukken. Er hoeft er maar één zaad te schieten... Dat is een beetje dubbel. Want ik hang wél een 'insectenhotel' op voor solitaire bijen en ander klein spul. Met paardenbloemen help je de insecten misschien nog wel meer! Paardenbloemen zijn een belangrijke nectarbron in het voorjaar. Als je het wildleven wilt stimuleren en een tuin wilt waar het wemelt van allerlei diertjes moet je offers brengen. 

Dat begint met het vermijden van chemische middelen. Als je de slakken met gif doodt hebben de egels, padden en lijsters niks meer te eten en vaak dood je hen zo indirect ook. Door tegen bladluizen of rupsen te spuiten hebben de mezen s...

Ben je toe aan iets nieuws in de tuin en wil je eens wat anders dan anders? Zou je graag de border of dat ene hoekje in de tuin willen oppeppen, maar weet je niet precies hoe?  Ga dan eens voor een plant, struik of boom met donker blad.

Veel tuinen zijn een zee van groentinten. Als je dat doorbreekt met een struik - of planten - met donker blad valt dat extra op. Het geeft je tuin iets bijzonders. Helemaal als je de plant goed combineert met andere planten. Donkerbladige planten maken nét dat verschil in het landschap, in de border of in de plantenbak op je terras of balkon.

Planten met donker blad bevatten meer kleurstoffen (anthocyanen) dan chlorophyl (bladgroen). Anthocyaan zorgt voor de bladverkleuring in de herfst. Als het chlorophyl wordt afgebroken blijven de

roodachtige tinten achter.

De laatste jaren komen er steeds meer planten met donker blad bij, in verschillende tinten: purper, purperrood, donkerbruin bruinrood, roodbruin, roodbladig, paarsrood, donkerpaars tot bijn...

Morgen beginnen de IJsheiligen (11 t/m 15 mei). Daarna is de kans op nachtvorst vrijwel nihil en kunnen de vorstgevoelige planten de tuin in. Mijn geraniums (Pelargonium spp.) staan te popelen om naar buiten te gaan. Nog heel even...en dan kan het! Dan krijgen we meteen wat meer ruimte op de vensterbanken. P. zal er blij om zijn, want hij kan niet goed naar buiten kijken.

Naamdagen

Ken je ze (nog), de IJsheiligen? Ze verwijzen naar katholieke heiligen. Dit zijn hun naamdagen:

11 mei - Sint Marmertus;

12 mei - Sint Pancratius;

13 mei - Sint Servatius;

14 mei - Sint Bonifatius.

In sommige landen hoort 15 mei - naamdag van Sophia van Rome - er ook nog bij.

Bijna ieder jaar komt er ook na 15 mei nog wel eens vorst aan de grond voor, maar niet meer zo vaak. De mate van vorst neemt ook af. Bovendien zijn jonge plantjes in de tweede helft van mei al wat groter en sterker, zodat ze beter tegen nachtvorst kunnen.

Geraniums (Pelargoniums) kunnen trouwens best tegen een nachtvorstje, zola...

Vorig jaar hebben we samen met de buren een stuk kale coniferenheg weggehaald en hiervoor in de plaats een hek van zes stukken betongaas gezet, als frame voor allerlei klimplanten. Aan de kant van de buren kwamen er - voor instant privacy - schorsmatten tegenaan. De buurvrouw zette er een tiental clematissen naast met bloemen in allerlei vormen en kleuren. Aan onze kant is dat niet mogelijk omdat de 'schutting' op het noorden ligt. Er valt veel schaduw, dus is er minder keus aan soorten klimplanten die het daar goed doen. Kiezen van 'de juiste planten voor de juiste plek' was belangrijk, aangezien we de 'schutting' zo snel mogelijk begroeid wilden (willen) hebben. 

Ik koos voor klimop, wilde kamperfoelie en twee soorten bosrank (Clematis armandii en de inheemse Clematis vitalba). Deze kunnen flink wat schaduw hebben en er valt in alle seizoenen wat aan te beleven, behalve dan misschien de herfst.

Wegkwijnend of weelderig

Zowel de klimop (Hedera) als de wilde kamperfoelie (Lonicera p...

In de buxushaag in de voortuin, op zo'n 50 cm van het raam, bouwen twee kleine, olijfkleurige  vogeltjes een nestje! Ze verzamelen dorre sprietjes gras e.d. onder de Gleditsia en vliegen hiermee de heg in. Vervolgens zien we de buxusblaadjes even trillen, als ze de grasjes in het nestje weven. Het is net alsof er een zware vrachtwagen voorbij dendert die de boel doet schudden. Plaatselijk, dan. Wat is het leuk om van nabij te volgen!

De vogeltjes zijn watervlug. Ze zitten nauwelijks stil. Een foto nemen valt niet mee. Het lukte mij niet maar P. uiteindelijk wél om een - zij het wat vage - foto van een van de vogeltjes te maken. We bekijken het resultaat. Het zijn fitissen (Phylloscopus trochilus) of tjiftjaffen (Phylloscopus collybita)! Deze soorten worden ook wel tweelingsoorten genoemd, omdat ze zo veel op elkaar lijken (zie eerder tuinstukje)

Zowel de fitis als de tjiftjaf komen hier in de omgeving voor. Ze behoren beide tot de 10 meest voorkom...

De boshyacintjes staan nu volop in bloei. Vanuit de keuken heb ik er goed zicht op! Ik noem ze 'boshyacintjes', maar dat zijn het strikt genomen niet. Dit is de kruishyacint of bastaardhyacint, voortgekomen uit kruisingen van de Spaanse hyacint (Hyacinthoides hispanica) en de inheemse wilde hyacint of boshyacint (Hyacinthoides non-scripta). Bijna alle boshyacinten in Nederland en België zijn kruisingen. Deze bastaarden (Hyacinthoides x massartiana) zijn heel vruchtbaar enbreiden zich sterk uit. Door hun aanwezigheid of door de groei van hun populaties kunnen ze een bedreiging vormen van de inheemse wilde hyacint.

Spaans, wild of Engelse Bluebell

Soms kun je plaatselijk nog hyacinten vinden met kenmerken van zuivere vormen als de Spaanse hyacint, wilde hyacint of de Engelse Bluebells.

Spaanse hyacinten zijn wat robuuster en steviger dan wilde boshyacinten. Van oorsprong groeien ze in de bossen en bergen van Spanje, Portugal en Noord-Afrika. Ze zijn hier ooit ingevoerd als stinsen...